Paweł Wład
Paweł Łukasz Wład, geograf, absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego, nauczyciel, wydawca książek i map turystycznych, autor ponad 50 samodzielnych publikacji geograficznych i krajoznawczo-turystycznych, w tym kilkunastu podręczników geografii dla gimnazjów, liceów i szkół zawodowych, licznych opracowań pomocniczych dla szkół, a także przewodników turystycznych, głównie o tematyce roztoczańskiej; entuzjasta turystyki i krajoznawstwa, miłośnik przyrody oraz architektury, szczególnie drewnianej i cerkiewnej.
Biogram
Paweł Wład urodził się 21 września 1963 w Jarosławiu, w latach 1965–1984 mieszkał na stałe w Głuchołazach (województwo opolskie), gdzie ukończył szkołę podstawową i liceum ogólnokształcące. Jego rodzicami są artyści plastycy, dzieciństwo spędził w otoczeniu obrazów, grafik i różnych prac plastycznych. Jednak sztuki piękne nie były dla niego tak pociągające, jak poznawanie świata. Geografią interesował się zanim jeszcze zetknął się z nią jako przedmiotem szkolny. Zainteresowania te zaowocowały w liceum tytułem laureata w centralnych zawodach VIII Olimpiady Geograficznej w Koszalinie (16–18 kwietnia 1982 r.). Dzięki temu wyróżnieniu w 1982 r. mógł rozpocząć studia na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, Wydziale Biologii i Nauk o Ziemi. Studia te ukończył 22 czerwca 1989 dyplomem magistra w specjalności geografia fizyczna kompleksowa.
Pracę zawodową rozpoczął w Referacie Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Urzędu Miejskiego w Ustroniu, jako inspektor ds. gospodarki komunalnej, zakres obowiązków – ochrona środowiska (od 2 października 1989 r. do 30 września 1990 r.). W październiku 1990 r. przeprowadził się do Jarosławia, gdzie podjął prace w szkolnictwie, początkowo na niepełnym etacie jako nauczyciel plastyki i wychowania fizycznego (Szkoła Podstawowa nr 9 w Jarosławiu). Dopiero od 1 września 1991 r. udało mu się znaleźć pracę na stanowisku nauczyciela swojego umiłowanego przedmiotu – geografii, zarówno we wspomnianej szkole podstawowej, jak i w Zespole Szkół Ogólnokształcących im. M. Kopernika w Jarosławiu, ale także na niepełnym wymiarze godzin. Od tego czasu zmieniał często miejsca pracy, starając się uzupełniać etat w różnych placówkach oświatowych. Pracował w Szkole Podstawowej im. A. Fredry w Surochowie, w Liceum Ogólnokształcącym (katolickim liceum społecznym) im. Świętej Rodziny w Jarosławiu, Państwowym Liceum Sztuk Plastycznych w Jarosławiu, Szkole Podstawowej nr 2 w Jarosławiu, Zespole Szkół Budowlanych w Jarosławiu, Szkole Podstawowej nr 11 im. Adama Mickiewicza w Jarosławiu. Najdłużej związany był ze wspomnianym Zespołem Szkół Ogólnokształcących, z pracą w tej placówce rozstał się dopiero 31 sierpnia 1999 r. Pracował z uczniami w różnym wieku – od klasy czwartej szkoły podstawowej przez młodzież liceum, technikum i szkoły zawodowej po słuchaczy liceum dla dorosłych. Był nie tylko nauczycielem geografii, ale także wychowawcą klasy, a nawet opiekunem w internacie (PLSP w Jarosławiu).
Względną stabilizację zawodową przyniosła mu dopiero funkcja doradcy metodycznego ds. geografii pełniona od 1 września 1995 r. w Wojewódzkim Ośrodku Metodycznym w Przemyślu (przekształconym później w Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli). Jako nauczyciel geografii otrzymał I stopień specjalizacji zawodowej (30 listopada 1996 r.), następnie II stopień specjalizacji zawodowej (10 czerwca 1998). Ukończył studia podyplomowe Edukacja geograficzna w zreformowanej szkole (WSP Kielce, 200 godzin, 28.11.1998 – 15.06.1999). W pracy z uczniami realizował innowacje pedagogiczne w zakresie metod oceniania. Jako doradca metodyczny organizował liczne konferencje, warsztaty i konsultacje dla nauczycieli geografii, prowadził dla nich lekcje otwarte, szkolił rady pedagogiczne, uczestniczył w ocenach pracy nauczycieli. Prowadził warsztaty dla nauczycieli m.in. w zakresie pomiaru dydaktycznego, aktywizujących metod nauczania, oceny wspierającej ucznia w rozwoju, konstruowania szkolnych programów nauczania, edukacji regionalnej. Szczególnym powodzeniem cieszyły się szkoleniowe wycieczki krajoznawcze dla nauczycieli określane jako terenowe warsztaty metodyczne, organizowane zwykle we współpracy z nauczycielem geografii Wojciechem Zakrzewskim. Były to najczęściej wyjazdy dwudniowe, ale zdarzały się wyprawy dłuższe – jedno- i dwutygodniowe. Wśród nich wymienić należą warsztaty terenowe: Bogactwo przyrody i kultury południowo-wschodniego pogranicza Polski (11-12 maja 1996 r.), Bogactwo przyrody i kultury polskich kresów wschodnich (24-25 maja 1997 r. i ponownie 27-28 września 1997 r.), wielokrotnie powtarzane Walory dydaktyczne Roztocza Wschodniego (6-7 września 1997 r., 23-24 maja 1998 r., 5-6 września 1998 r. i 17 czerwca 1999 r., realizowane także wspólnie z Markiem Wiśniewskim), Bogactwo przyrody i kultury Północno-Wschodniej Małopolski (18-19 kwietnia 1998 r., powtórzone we wrześniu 1998 r.), Dziedzictwo Kulturowe i Krajobrazowe Pogórza Przemyskiego (2 września 1998 r.), tygodniowe Karpaty Słowackie ’98 (17-23 sierpnia 1998 r.), Bogactwo przyrody i kultury Beskidu Niskiego, Sądeckiego i ich Pogórzy (17–18 kwietnia 1999 r.), tygodniowe Egzotyka przyrody i kultury Podlasia i Suwalszczyzny (13–20 sierpnia 1999 r.) oraz najdłuższe – dwutygodniowe Bogactwo przyrody i kultury Sudetów Polskich i Czeskich (6–19 sierpnia 2000 r.). Jako doradca metodyczny organizował i prowadził konkursy geograficzne dla uczniów szkół podstawowych: Góry świata (1996/97), Wody świata (1997/98), Pustynie świata (1998/99), przygotowywał zadania na wszystkie ich etapy i pełnił obowiązki przewodniczącego komisji konkursowych.
Równocześnie zaczął pełnić różne funkcje społeczne. Od 1994 r. jest członkiem Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Przemyślu (gdzie przejściowo był w składzie Zarządu). W latach 1996-98 opracował kilka artykułów w czasopismach naukowych oraz jedną samodzielną publikację o charakterze monograficznym Województwo przemyskie. Zarys geograficzny. Uczestniczył w konferencjach naukowych i popularnonaukowych, na których wygłosił referaty Regiony fizycznogeograficzne okolic Przemyśla (TPN, Przemyśl 1995), Specyfika położenia geograficznego Przemyśla (sympozjum Dziedzictwo kulturowe w regionie, ODN Przemyśl, TPN Przemyśl, 1996), Polska część Roztocza Wschodniego jako pogranicze wielkich regionów geograficznych (TPN, Przemyśl 1997), Zmiany koryta Sanu w XIX i XX wieku w okolicy Jarosławia (TPN Przemyśl, 11 lutego 1998 r.), Osobliwości położenia geograficznego Cieszanowa (sesja popularnonaukowa w ramach Dni Cieszanowa, 2 maja 1998 r.). Środowisko przyrodnicze Pogórza Dynowskiego i Przemyskiego na konferencji Problemy zagospodarowania ziem górskich (PAN, TPN Przemyśl, Bircza 1998).
W 1999 r. podjął współpracę z Wydawnictwem Oświatowym ORTUS w zakresie przygotowania podręczników szkolnych dla nowo tworzonych wówczas gimnazjów. Równocześnie rozpoczął pracę nad obszerną publikacją o charakterze regionalnym, zatytułowaną Roztocze Wschodnie. Przewodnik nie tylko dla turystów. W kwietniu 1999 r. założył w Lubaczowie oficynę wydawniczą pod nazwą WYDAWNICTWO NAUKOWE, TURYSTYCZNE I EDUKACYJNE Paweł Wład. Absorbująca praca jako autora i wydawcy książek zaczęła kolidować z pełnieniem funkcji doradcy metodycznego. Reorganizacje związane z reformą oświaty i samorządów, niekorzystne dla doradców metodycznych, skłoniły go do rezygnacji z pracy dla Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli w Przemyślu. W zamian przystąpił do opracowywania serii szkolnych podręczników i zeszytów ćwiczeń dla gimnazjum (w latach 2000–2001), później liceum (2002–2003) i szkół zawodowych (2004), wydawanych przez Wydawnictwo Oświatowe ORTUS. Systematycznie rozszerzał także ofertę publikacji turystycznych dotyczących Roztocza o przewodniki Roztocze Wschodnie, napisany wspólnie z M. Wiśniewskim (1999), Roztocze Środkowe A. Pawłowskiego (2003), Roztocze Zachodnie M. Nasiadki (2005) oraz mapy: Roztocze Wschodnie (2001-2012), Roztocze – Puszcza Solska (2003-2011), Roztocze Środkowe (2005-2014) i Roztocze Zachodnie. Równina Biłgorajska (2008-2011). Jeszcze przez pewien czas pracował na niepełnym etacie jako nauczyciel w gimnazjum w Szówsku (w roku szkolnym 1999/2000), następnie w Mielcu (w latach 2000–2002), później jednak niemal w całości poświęcił się pracy wydawniczej. Systematycznie gromadzi materiał informacyjny i fotograficzny dotyczący głównie architektury Polski i krajów sąsiednich, ze szczególnym uwzględnieniem cerkwi i drewnianych kościołów. Od 2004 r. współpracuje artystą plastykiem Magdaleną Koczorowską, która zilustrowała ponad 800 obiektów architektury z przeznaczeniem do publikacji w druku czarno-białym. W 2005 r. podjął współpracę z redakcją miesięcznika krajoznawczo-turystycznego Poznaj Swój Kraj, uczestniczył w pracach redakcyjnych nad tym czasopismem, w 2007 r. stał się udziałowcem w nowo powstałej Spółce Poznaj Swój Kraj. Po przeprowadzeniu się do Rzeszowa na początku września 2007 r. zmienił nazwę swojego wydawnictwa, aby dostosować ją do charakteru większości publikacji. Od tego czasu nosi nazwę WYDAWNICTWO TURSYTYCZNE Paweł Wład. Po zakończeniu pracy w Ośrodku Doskonalenia Nauczycieli w Przemyślu nadal zajmował się szkoleniem nauczycieli i rad pedagogicznych. Jako współpracownik Centrum Szkolenia i Doradztwa „PRO-FUTURO” w Rzeszowie prowadził zajęcia dla nauczycieli z zakresu krajoznawstwa i turystyki, aktywizujących metod nauczania i oceniania oraz pomiaru dydaktycznego. W roku szkolnym 2008/2009 wrócił przejściowo do zawodu nauczycielskiego, pracując w Samorządowym Liceum Ogólnokształcącym w Głogowie Małopolskim. Ta roczna praca z młodzieżą licealną pozwoliła mu m.in. na osobiste zweryfikowanie podręczników szkolnych własnego autorstwa i na zebranie doświadczeń, niezbędnych w pracy zawodowej.
W 2007 r. Wydawnictwo Oświatowe ORTUS zostało zakupione przez Wydawnictwo Szkolne PWN. Nowy wydawca dokończył prace rozpoczęte w 2006 r. nad drugą serią podręczników i zeszytów ćwiczeń dla gimnazjum NASZA PLANETA (2007–2009). Nieszczęśliwym zbiegiem okoliczności w 2008 r. podpisana została nowa podstawa programowa kształcenia ogólnego, w związku z czym świeżo napisane podręczniki musiały zostać opracowane na nowo, tym razem jako seria NOWA NASZA PLANETA (2009–2010). Ta nowa seria została napisana przy współpracy z Tomaszem Majchrzakiem. Renowacji poddane zostały też publikacje Wydawnictwa Turystycznego Paweł Wład, mapy turystyczno-topograficzne zyskały nową, ujednoliconą szatę graficzną i siatkę zgodną z GPS (w systemie WGS84). Nakładem tego wydawnictwa ukazały się drukiem: 6-tomowa seria przewodników ROZTOCZE – PUSZCZA SOLSKA (2009–2017) oraz przewodnik Podlaski Przełom Bugu M. Nasiadki (2010, 2013, 2017). W 2012 r. ukazały się nakładem Wydawnictwa Szkolnego PWN dwie nowe publikacje dla szkół autorstwa Pawła Włada: podręcznik i zeszyt ćwiczeń do geografii dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych, opatrzone wspólnym tytułem NASZ ŚWIAT. Publikacje te dostosowane były do podstawy programowej nauczania geografii, obowiązującej w szkołach ponadgimnazjalnych od 2012 roku. W tym samym czasie Paweł Wład opracował wspólnie z Markiem Nasiadką obszerne kompendium wiedzy turystycznej Pojezierze Łęczyńsko-Włodawskie. Przewodnik dla zaawansowanych (432 strony). Kolejnym ważnym osiągnięciem jest przygotowanie we współpracy z samorządami Roztocza kompletu 10 map i przewodnika pod wspólnym tytułem ROWEREM PO ROZTOCZU (2015-2022). Komplet ten, przygotowany z myślą o turystyce rowerowej, jest na bieżąco wznawiany i aktualizowany. Autor sukcesywnie poszerza też swoją ofertę map turystyczno-topograficznych, które obejmują już nie tylko obszar Roztocza i Puszczy Solskiej, ale także Pogórza Przemyskiego, Pogórza Dynowskiego, Małopolskiego Przełomu Wisły i Grzędy Sokalskiej. Opracowuje też plany miast i szczegółowe mapy w skali 1:20 000 i większych. Dzięki systematycznie zbieranym materiałom przygotowuje do druku kolejne publikacje, głównie mapy i przewodniki turystyczne.
Monografie 
